ΕΝ ΤΩ ΝΑΩ ΕΣΤΩΤΕΣ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ ΣΟΥ

«Εν τω ναώ εστώτες˙ της δόξης σου,

εν ουρανώ εστάναι νομίζομεν˙ …»

(ή, όταν εκκλησιάζομαι…)

Αγαπητοί μου,

Το μέγα και ύψιστο καθήκον αλλά και δικαίωμα μας είναι η μετοχή μας σε όλες τις ακολουθίες και τα μυστήρια της Εκκλησίας μας και ιδιαίτερα στην τέλεση της Θείας Ευχαριστίας, στην Θεία Λειτουργία, η οποία τελείται κάθε Κυριακή, στις μνήμες αγίων αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις.

Συγκεντρωμένοι στο ναό όλοι με την ίδια πίστη και με αγάπη προσευχόμαστε και μετέχουμε στα τελούμενα.

Σε καμιά περίπτωση δεν είμαστε θεατές και αμέτοχοι.

Η παρουσία μας στο ναό είναι εθελούσια και αγαπητική, και συνεπάγεται τη συνειδητή μετοχή μας στο μέγα τούτο μυστήριο, τη Θεία Ευχαριστία, που είναι το κέντρο της ζωής και της ύπαρξής μας.  

Στην Ορθόδοξη πίστη μας διδασκόμαστε ότι η λατρεία μας είναι «λογική λατρεία» (Ρωμ. ιβ΄,1), προσφέρεται «εν πνεύματι και αληθεία» (Ιωάν. δ΄ 23) και τότε επιτελείται η ενότητα των πιστών, συγκροτείται το Σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, που είναι το κυρίως ζητούμενο.

Για να μην γίνει η παρουσία μας τυπική συμμετοχή σε κάποια τελετή χρειάζεται να μετέχουμε ψυχή τε και σώματι. Η παρουσία μας στο ναό κατά την τέλεση της αναιμάκτου Θυσίας χαρακτηρίζεται από το ολοκληρωτικό δόσιμο με την ψυχή και το σώμα, την καρδιά και το νου.

Αν από ακροατές ή θεατές γίνουμε μέτοχοι και συλλειτουργοί τότε εκκλησιοποιείται η ζωή μας και η Θεία Λειτουργία είναι βίωμα και ζωντανή λατρεία.

Με τον τρόπο αυτό γινόμαστε όχι μόνο μέτοχοι αλλά και συλλειτουργοί  στο μέγα τούτο μυστήριο.

(Η θεία λατρεία, ιδίως η θεία Λειτουργία, είναι μια θεία τρέλα, μια νηφάλια μέθη, ένας καρδιακός χορός, μέσα στον οποίον μπαίνει κανείς μεθυσμένος, φλεγόμενος ως πυρ, και τότε αισθάνεται «εν αισθήσει και πληροφορία» τον άλλον τρόπο ζωής και πολιτείας, το ξένον άκουσμα, το ξένον θέαμα …) λέει ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος.

Η κατανυκτική και μυστηριακή ατμόσφαιρα εντός του ναού, ως απαραίτητη προϋπόθεση αληθινής και ολοκληρωτικής μετοχής μας, επιτυγχάνεται με την ευλάβεια, την ευσέβεια και με το σεβασμό στην τάξη όταν εισερχόμαστε στο ναό.

Ο Απόστολος Παύλος μας διδάσκει: «ου γάρ εστίν ακαταστασίας ο Θεός αλλά ειρήνης» (Α΄ Κορ. ιδ΄33), τονίζοντας ότι στον ιερό χώρο της εκκλησίας χρειάζεται: «πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω» (Α΄ Κορ. ιδ΄ 40).

Και εξηγώντας τη φράση αυτή ο μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας μας Άγιος Συμεών Αρχιεπ. Θεσσαλονίκης γράφει: «Ουκ οίδας ότι τάξις συνέχει πάντα ως γέγραπται; Και ότι ουκ έστιν ακαταστασίας ο Θεός, ως ο θεορρήμων έφη, αλλ’  ειρήνης και τάξεως; Και ότι η εν ουρανοίς ευταξία και εν τη Εκκλησία εστιν; Μη παράλυε τοίνυν την άνωθεν τάξιν· αλλά μάλλον έσω συντηρών αυτήν και υπέρ αυτής ζηλών όση δύναμις».

Καλό είναι να προσέχουμε να μην ισχύσει για μας αυτό που έγραψε ο προφήτης Ησαΐας  κατακρίνοντας τους συμπατριώτες του: «εγγίζει μοι ο λαός ούτος τοις χείλεσιν αυτών, η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ’ εμού» (Ησ. κθ΄, 13).

Απλό πράγμα η είσοδός μας στο ναό αλλά πολύ σημαντικό.

Ο τρόπος που εισερχόμαστε τόσον, όταν δεν υπάρχει ακολουθία, όσο και όταν τελείται κάποια ακολουθία και ιδιαίτερα η Θεία Λειτουργία δείχνει το βαθμό  της πίστης μας, την ευσέβεια και την ευλάβειά μας.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να δούμε κάποια απλά πράγματα που όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικά:

•     Πριν μπούμε στο ναό βεβαιωνόμαστε ότι είναι κλειστό το κινητό μας τηλέφωνο.

•    Εισερχόμαστε στο ναό διακριτικά και αθόρυβα. Όσο γίνεται πιο ήσυχα παίρνουμε το κερί μας και το ανάβουμε προσκυνώντας την εικόνα στο προσκυνητάρι και σταματούμε σε ένα μέρος όπου δεν εμποδίζουμε. Δεν στεκόμαστε στην είσοδο του ναού γιατί εμποδίζουμε τους άλλους. Η είσοδος στο ναό πρέπει να είναι πάντα ελεύθερη. Να υπάρχει ο απαιτούμενος χώρος όταν εισέρχεται κάποιος να μην τον εμποδίζουμε να κάνει ότι και εμείς όταν μπήκαμε στην εκκλησία. Να προσπαθούμε να μην γινόμαστε πρόσκομμα των άλλων όταν μπαίνουν στο ναό. Αν εμείς μπούμε στο ναό και δεν μπορούμε να περάσουμε να πάρουμε το κερί και προσκυνήσουμε επειδή κάποιοι έχουν σταματήσει στο μέρος αυτό, πως θα αντιδράσουμε;

•     Σωστό είναι να συνεργαζόμαστε με την επιτροπή του ναού και να σεβόμαστε τις υποδείξεις τους. Είναι μια ομάδα ανθρώπων που κοπιάζει για να εξυπηρετήσει όλους εμάς. Είναι απαραίτητοι βοηθοί στο ενοριακό έργο. Οι υποδείξεις τους σκοπό έχουν όχι μόνο την ευταξία κατά την ώρα της ακολουθίας αλλά και την εξυπηρέτηση κάθε ανάγκης των πιστών. Με αγαπητική διάθεση λοιπόν αντιμετωπίζουμε τόσο τους επιτρόπους που μοχθούν γι’ αυτό, όσο και όλους τους εκκλησιαζομένους.

•     Μέσα στο ναό αποφεύγουμε συνομιλίες και χαιρετισμούς. Συζητήσεις δεν αρμόζουν. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε στο τέλος στην αίθουσα του καφέ ή έξω. Μέσα στο ναό μια συνομιλία μόνο γίνεται˙ με το Θεό: η προσευχή. Τα απολύτως απαραίτητα λέγονται σύντομα και ψιθυριστά αφού γνωρίζουμε ότι οποιοσδήποτε θόρυβος διασπά την προσοχή των προσευχομένων.

•     Τα καθίσματα στο ναό είναι για να ξαποστάσουμε για λίγο, να αναλάβουμε από την κούραση της ορθοστασίας και εν συνεχεία να βρεθούμε και πάλι σε στάση προσοχής και προσευχής. Αυτήν την στάση γνωρίζει και αποδέχεται και διδάσκει ανέκαθεν η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Άτοπον και καθόμαστε όλη την ώρα της ακολουθίας σαν να είμαστε απαθείς θεατές χωρίς μετοχή στα τελούμενα. Για τους ηλικιωμένους και ασθενείς όμως δεν ισχύει αυτό.

•     Εάν μπούμε στο ναό την ώρα που διαβάζεται ο «Εξάψαλμος», στον Όρθρο, παραμένουμε ακίνητοι μέχρι να τελειώσει η ανάγνωση.  Είναι από τις ιερότερες στιγμές του Όρθρου αφού ο χρόνος ανάγνωσης του Εξαψάλμου προεικονίζει τον χρόνο της Δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου. Γι αυτό «εν κατανύξει» σταματούμε στην είσοδο του ναού όπου και παραμένουμε μέχρι το τέλος της ανάγνωσης και μετά παίρνουμε κερί και πηγαίνουμε στη θέση μας.

•     Υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες στιγμές, τόσο στον Όρθρο όσο και στη Θεία Λειτουργία που από σεβασμό και ευλάβεια είμαστε όρθιοι:

•     Στον Όρθρο: στον «εξάψαλμο», όπως ανεφέρθη προηγουμένως, στα «Ειρηνικά» και το «Θεός Κύριος…», στα Απολυτίκια των Αγίων,  κατά την ανάγνωση του Ευαγγελίου του Όρθρου, στην ανάγνωση του Συναξαρίου, στις "Καταβασίες",  όταν ψάλλεται η «Τιμιωτέραν…» και θυμιατίζει ο ιερέας και στην Δοξολογία.

•     Στην Θεία Λειτουργία: στο «Ευλογημένη η Βασιλεία….», στα Ειρηνικά, στο «ταις πρεβείαις της Θεοτόκου…», στην είσοδο του Ευαγγελίου, στην ανάγνωση του Ευαγγελίου, στο Χερουβικό ύμνο και στην είσοδο των Τιμίων Δώρων, στην ανάγνωση του Πιστεύω, από το «Στώμεν καλώς…» μέχρι το τέλος του «Άξιον εστιν…», όταν ο ιερέας στρέφεται προς τους πιστούς και ευλογεί, στην ανάγνωση του «Πάτερ ημών…» όπου μπορούμε να το λέμε όλοι μαζί ακλουθώντας ο ένας τον ρυθμό του άλλου και όχι επιβάλλοντας τον ρυθμό μας, κατά την διάρκεια της Θείας Κοινωνίας και στην απόλυση.

•     Όταν θυμιατίζει ο ιερέας δεν κάνουμε το σταυρό μας αλλά με το δεξί χέρι στο στήθος, κάνουμε κλίση της κεφαλής σε ένδειξη ευχαριστίας. Το ίδιο και στο «Ειρήνη πάσι» και παραμένουμε έτσι όταν ακολουθεί «τας κεφαλάς ημών τω Κυρίω κλίνωμεν» μέχρι την εκφώνηση.

•     Απόλυτη τάξη και σεβασμός είναι το σωστό όταν προσερχόμαστε στην Θεία Κοινωνία. Πολλές φορές πλησιάζουμε να κοινωνήσουμε οργισμένοι επειδή κάποιοι μας έσπρωξαν, μας πήραν τη σειρά και πολλά άλλα… Μια απλή σειρά με μικρή απόσταση από τον άλλο λύνει το πρόβλημα και πλησιάζουμε το Άγιο Ποτήριο πράγματι «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης…».

•     Στο τέλος της Ακολουθίας ή της Θείας Λειτουργίας καλό είναι να κατανοήσουμε ότι είμαστε ακόμα μέσα στο ναό. Επειδή τελείωσε η Θεία Λειτουργία δεν σημαίνει ότι ο ναός έχασε την ιερότητά του. Είναι ασέβεια τα γέλια, οι φωνασκίες, τα πειράγματα και τόσα άλλα που παρατηρούνται.

•     Με σεβασμό λαμβάνουμε το αντίδωρο και μετά στην αίθουσα του καφέ έχουμε όλο το χρόνο να συνομιλήσουμε με άνεση με όλους.

•     Τα έντυπα τα οποία διανέμονται στο ναό είναι ωφέλιμα και καλό είναι  να μην βρίσκονται ξεχασμένα κάπου ή πεταγμένα στο δρόμο.

Αγαπητοί μου,

Μέγα προνόμιο η παρουσία μας στο ναό. Τα στο ναό τελούμενα είναι έργο Θεού και ανθρώπων. Συλλειτουργία αγγέλων και ανθρώπων προς αγιασμό ψυχών και σωμάτων.

Ανάλογη πρέπει να είναι και η στάση μας όταν μπαίνουμε και όσο παραμένουμε στο ναό.

Αν δεχτούμε ότι στο ναό πηγαίνουμε ταπεινά και με πίστη, τότε κατανοούμε ότι δεν πρέπει να εξυπηρετηθώ εγώ αλλά πρώτα οι άλλοι και μετά εγώ. Άλλωστε πίστη σημαίνει αγάπη στο Θεό αλλά αυτή η αγάπη περνά από τον συνάνθρωπό μας και καταλήγει στην Όντως Αγάπη.

«Ελέησόν με, ο Θεός, λέγεις, και του ελέους αλλότριον το ήθος επιδείκνυσαι. Σώσόν με βοάς και ξένον της σωτηρίας το σχήμα διατυποίς…» μας φωνάζει ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος.

  Επιστροφή στή Σελίδα ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ